Με αφορμή, κάποιες φωτογραφίες Ζαρκαδιών (που επιτέλους κατάφερα να φωτογραφίσω) ήρθε η ώρα να σας πω, πως βιώνω μια περιβαλλοντική αναγέννηση σε ένα χωριό στην ορεινή Φθιώτιδα, σε υψόμετρο 850 μέτρων.
Το χωριό είναι μέσα στο δάσος. Δάσος φυλλοβόλων που αποτελείται από δρυς κυρίως (ντούσκο, αρία, δέντρο, κλαρί) αλλά και από καρυδιές, καστανιές, πλατάνια.
Το χωριό αυτό το παρακολουθώ με πολύ συχνές επισκέψεις μου, λόγω καταγωγής, τα τελευταία 30 χρόνια και παλαιότερα μικρός που πήγαινα να δω παππού και γιαγιά.
Τι συντελείται λοιπόν σ' αυτό το χωριό, από περιβαλλοντικής άποψης.
Θα ξεκινήσω από εμάς τους ανθρώπους, γιατί από μας ξεκινούν όλα. Εμάς που πιστεύουμε πως το περιβάλλον είναι ανεξάντλητο και πως υπάρχει για να εξυπηρετεί τις δικές μας ανάγκες και μόνο. Δηλαδή πως φτιάχτηκε για μας. Είναι η άποψη που θεωρεί τον άνθρωπο ως το κέντρο του κύκλου της φύσης που όλα περιστρέφονται γύρω του. Προσωπικά πιστεύω πως δεν είμαστε παρά ένας κρίκος στην αλυσίδα της φύσης δυστυχώς σκουριασμένος και σπασμένος που προκαλεί ανυπολόγιστο κακό στην υπόλοιπη αλυσίδα.
Όταν λοιπόν πριν από 30 περίπου χρόνια, άρχισα να επισκέπτομαι τακτικά το χωριό, υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι. Κυρίως συνταξιούχοι που όμως ασχολούνταν με την κτηνοτροφία, αλλά και με το μάζεμα των καρυδιών και των κάστανων. Μικρή παραγωγή τσίπουρου κυρίως για ίδια κατανάλωση, κάποια μελίσσια, μικροί κήποι λαχανικών και αυτό ήταν όλο. Βλέπετε είναι πολύ ορεινό το χωριό και άλλες δραστηριότητες είναι απαγορευτικές. Γι' αυτό είναι και φτωχό χωριό. Το φυσικό του κάλλος δεν κατάφερε ποτέ να φέρει τουρίστες (προσωπικά λέω ευτυχώς). Δεν υπάρχει ξενώνας και το μοναδικό μαγαζί του χωριού είναι καφενείο, caffeteria, ταβέρνα, ψησταριά, μανάβικο, φούρνος, φαρμακείο κλπ. Το εντυπωσιακό είναι πως όλες αυτές οι δραστηριότητες του μαγαζιού, μπορεί να εκτελούνται ταυτόχρονα. Πραγματικά όμως πρόκειται για το σημαντικότερο σημείο του χωριού, με κοινωνική προσφορά ανεκτίμητη. Δυσκολεύομαι να σκεφτώ τι θα γίνει αν το μαγαζί εκλείψει.
Ένα δεύτερο σημείο αναφοράς είναι η εκκλησία. Δεν πιστεύω όμως πως μπορεί από μόνη της να καταφέρει να διατηρήσει την κοινωνική συνοχή σε τέτοιο βαθμό όπως το μαγαζί. Αφήστε που τα τελευταία χρόνια δεν υπάρχει παπάς μόνιμος και έρχεται, όποτε έρθει κάποιος, από μακρινά χωριά.
Νομίζω πως με τα παραπάνω περιγράφω αρκετά χωριά της χώρας μας.
Οι άνθρωποι λοιπόν αυτοί, είτε από φυσικά αίτια, είτε λόγω αστυφιλίας άρχισαν να λιγοστεύουν. Σήμερα η κτηνοτροφία είναι ανύπαρκτη. Δεν ακούγεται κανένα κουδούνι στο χωριό. Αυτό λοιπόν από μόνο του, έφερε ανάπτυξη βλάστησης που πριν δεν προλάβαινε. Φανταστείτε πως έχουν αρχίσει να εμφανίζονται αρκετά έλατα στα πέριξ του χωριού, ενώ παλιότερα τα έλατα ξεκινούσαν πιο ψηλά.
Επίσης μαζί με τους κτηνοτρόφους έφυγαν και τα τσοπανόσκυλα.
Ενώ λοιπόν παλιότερα είχα δει ζαρκάδι μόνο πολύ πιο ψηλά τα τελευταία χρόνια βλέπω ζαρκάδια συνεχώς. Πάνω στο δρόμο, μέσα στο χωριό, στα δυό μέτρα. Βέβαια δεν κάθονται να τα φωτογραφίσω γι' αυτό δεν το είχα καταφέρει μέχρι σήμερα που έγινε βέβαια από πολύ μακριά με τηλεφακό. Προσωπικά πιστεύω πως τα ζαρκάδια, των οποίων το κυνήγι απαγορεύεται, λόγω της απουσίας ανθρώπων βρήκαν φαγητό, την αυξημένη βλάστηση, χωρίς σκυλιά να τα κυνηγάνε και δεν έχασαν την ευκαιρία.
Τα ζαρκάδια όμως αποτελούν τροφή για ένα άλλο είδος τον Λύκο. Δεν έχω δει, έχω ακούσει διάφορους να λένε ότι έχουν δει, αλλά είμαι σίγουρος πως κάπου εδώ γύρω είναι (ειδικά τον χειμώνα) και παρακολουθούν. Όχι τους λιγοστούς ανθρώπους. Δεν αποτελούμε μέρος της τροφής τους, μας έχουν γραμμένους και μάλλον μας φοβούνται. Δεν κινδυνεύουμε από τον Λύκο.
Ένα άλλο ζώο που πολλαπλασιάστηκε μετά την υποχώρηση της ανθρώπινης παρουσίας είναι οι σκίουροι. Παλιότερα επειδή έτρωγαν τα καρύδια διώκονταν από τους λίγους και τότε κατοίκους, ανελέητα. Ξέρω, έχω δει, κάποιους να πυροβολούν τους σκίουρους για να προστατέψουν τα καρύδια. Παρεμπιπτώντος, να σας πω πως τους σκίουρους, εδώ και σε άλλα μέρη, τους λένε βερβέρες.
Σήμερα όπου και να κοιτάξεις πάνω σε δέντρο θα δεις σκίουρο την κατάλληλη εποχή.
Σύμφωνα με μαρτυρίες εμφάνιση έκανε και η αρκούδα. Και μάλιστα η μια και μοναδική μαρτυρία δεν ήταν χειμώνα.
Κουνάβια και νυφίτσες πάντα υπήρχαν. Δεν ξέρω αν ήταν τόσα πολλά παλιότερα. Πάντως σήμερα εγώ έχω ένα που τρώει από το φαγητό που αφήνω για τις γάτες. Που το ξέρω; Πρώτον το έχω βιντεοσκοπήσει και δεύτερον βλέπω τις ακαθαρσίες του, που τις αφήνει για να σημαδέψει το χώρο του. Έτσι κάνει, πως οι σκύλοι κατουράνε κάθε δέντρο, αυτό χ€ζ€!.
Δεν θα πω για τα αγριογούρουνα. Αυτά πάντα υπήρχαν στο χωριό, σήμερα είναι πολύ περισσότερα, αλλά αυτό συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα με τα αγριογούρουνα.
Σήμερα τη μεγαλύτερη ζημιά στην άγρια ζωή, θα σας φανεί απίστευτο αλλά έτσι είναι, την κάνουν οι γάτες. Αυτοί οι εκπληκτικοί θηρευτές που δεν αφήνουν τίποτα. Και επειδή εδώ έχουν ένα λόγω παραπάνω, την πείνα, κυνηγάνε τα πάντα.
Προσωπικά, την καταβρίσκω με αυτή την αναγέννηση του περιβάλλοντος και εύχομαι να συνεχιστεί ώστε να δω από κοντά και άλλα είδη.
Κλείνοντας, πρέπει να σας πω πως δεν κατηγορώ τους κτηνοτρόφους ή οποιονδήποτε άλλον για τίποτα. Φτωχοί άνθρωποι ήταν που έπρεπε να επιβιώσουν σε πραγματικά δύσκολες συνθήκες. Τους σέβομαι και τους σκέφτομαι πάντα με αγάπη και θαυμασμό.