Αλκυόνη! Οι μύθοι που τη συνοδεύουν και η πραγματικότητα

Eίναι κάπου στον Μαλιακό, λίγο νοτιότερα και ανατολικότερα της Λαμίας, όπου ο Κύηκας ο Τριχόνιος μια μέρα με πολύ κακό καιρό αποφασίζει να πάει για ψάρεμα. 
Η γυναίκα του η Αλκυόνη (κόρη του Αίολου) τον παρακαλά να μην το κάνει, γιατί τον αγαπάει πολύ και φοβάται. Άλλωστε είχαν μια τέλεια ζωή. Τόσο τέλεια που ο Κύηκας θεωρούσε τον εαυτό του ισάξιο του Δία και η ίδια η Αλκυόνη θεωρούσε τον εαυτό της ισάξια της Ήρας. Μάλιστα αποκαλούσαν ο ένας τον άλλον Δία και Ήρα.
Ο Κύηκας δεν άκουσε τις παρακλήσεις της γυναίκας του. Ο Δίας που έβλεπε τα πάντα βρήκε την ευκαιρία που περίμενε. Θυμωμένος που ο Κύηκας πίστευε πως ήταν ίσος με τους θεούς και μάλιστα με τον ίδιο, αμολάει έναν από τους γνωστούς κεραυνούς του, βυθίζει τη βάρκα και ο Κύηκας πνίγεται.
Σε άλλη παραλλαγή, ο Κύηκας όταν δέχεται τον κεραυνό του Δία, ταξιδεύει προς το μαντείο του Απόλλωνα στην Κλάρο (νότια της Σμύρνης, στη Μ. Ασία).
Η Αλκυόνη μαθαίνει τα κακά μαντάτα και απεγνωσμένη περνάει μέρες στην παραλία περιμένοντας τον Κύηκα να γυρίσει. Μάταια όμως. Ο Κύηκας είναι ήδη νεκρός από την οργή του Δία και το μόνο που βρίσκει στην παραλία είναι το πτώμα του.
Μια άλλη παραλλαγή θέλει την Αλκυόνη να αυτοκτονεί βουτώντας στη θάλασσα μόλις έμαθε το χαμό του αγαπημένου της.
Ο θρήνος της Αλκυόνης συγκίνησε τους θεούς που την μεταμόρφωσαν σ' αυτό το πολύχρωμο πουλί (όμορφο σαν εκείνη) και μάλιστα της προσέφεραν και 14 μέρες καλοκαιρίας μέσα στο χειμώνα ώστε να μπορεί να γεννήσει τα αυγά της.

Με τον βασικό μύθο και τις μικρές παραλλαγές του ασχολήθηκαν στην πάροδο των αιώνων οι:
  • Σοφοκλής (5ος αιώνας π.Χ.). Στην τραγωδία του «Τραχίνιαι», αναπαράγει πρώτη φορά γραπτά τις μέχρι τότε προφορικές μεταδόσεις του μύθου.
  • Διονύσιος ο Αλικαρνασεύς (1ος αιώνας π.Χ.)
  • Λουκιανός ο Σαμοσατεύς (2ος αιώνας μ.Χ.)
  • Πλούταρχος (1ος-2ος αιώνας μ.Χ.)
  • Οβίδιος (1ος αιώνας μ.Χ.)
  • Ύγίνος (1ος αιώνας μ.Χ.)
Υπάρχουν όμως και τελείως διαφορετικές εκδοχές:
Μία απ' αυτές θέλει τις Αλκυονίδες κόρες του Γίγαντα Αλκυονέα, επτά στον αριθμό, οι οποίες μετά το φόνο του πατέρα τους σκοτώθηκαν πηδώντας στη θάλασσα, και μεταμορφώθηκαν στη συνέχεια από την Αμφιτρίτη στα πουλιά αλκυόνες.

Μια άλλη εκδοχή, λέει πως η Αλκυόνη και οι έξι αδελφές τις μεταμορφώθηκαν στον αστερισμό των Πλειάδων. Κι αυτή η εκδοχή έχει δύο υποεκδοχές. Η μία λέει πως αυτοκτόνησαν γιατί δεν μπορούσαν να βλέπουν τον πατέρα τους να υποφέρει (πατέρας τους ήταν ο Άτλαντας που είχε καταδικαστεί να σηκώνει στους ώμους του τον κόσμο). Ο Δίας τις λυπήθηκε και τις έκανε αστερισμό.
Η δεύτερη υποεκδοχή θέλει των Ωρίωνα να τις κυνηγά για να τις απαγάγει. Ο Δίας πάλι, για να τις προστατέψει τις κάνει αστερισμό. Το μεγαλύτερο και φωτεινότερο αστέρι έχει το όνομα της ομορφότερης. Αλκυόνη! Οι Πλειάδες μεσουρανούν τον Ιανουάριο, όταν και γεννάει η Αλκυόνη. Την αναφορά την κάνει ο Αριστοτέλης στο έργο του Περί ζώων ιστοριών, όπου αναφέρει ότι ο Αλκυόνη γεννά επτά μέρες τα αβγά και επτά τα μεγαλώνει, κατά τις οποίες μέρες ο Δίας παραχώρησε τις αλκυονίδες μέρες. Να σας πω πως οι Πλειάδες είναι επτά αλλά φαίνονται οι έξι. 
Οι Πλειάδες στα Γιαπωνέζικα είναι Subaru (εξ' ου και το σήμα με τα έξι αστέρια).

Το θέμα με τα αυγά της Αλκυόνης και τον ιδιαίτερο καιρό που δημιουργείται γύρω από την περίοδο επώασής τους είναι μυθολογικό και συμβολικό, όχι επιστημονικά αληθές.
Στην πραγματικότητα, το πουλί Αλκυόνη δεν γεννά αυγά μέσα στον χειμώνα, αλλά την άνοιξη και το καλοκαίρι, όπως τα περισσότερα πουλιά. Ο μύθος που λέει ότι γεννά τα αυγά της μέσα στον Ιανουάριο σε βράχια και ότι ο Δίας προκαλεί ήπιες, ζεστές μέρες (τις λέγοντας "αλκυονίδες μέρες") για να βοηθήσει στην επώαση των αυγών είναι μια μυθολογική ερμηνεία των φυσικών φαινομένων. Οι "αλκυονίδες μέρες" είναι στην πραγματικότητα σύντομες ζεστές περίοδοι μέσα στον χειμώνα, που σχετίζονται με μετεωρολογικές αλλαγές και δεν σχετίζονται με τη γέννηση ή επώαση αυγών.

Τέλος όσον αφορά την ομορφιά του πουλιού, πράγματι έχει εντυπωσιακά χρώματα, όμως το κεφάλι και το ράμφος της είναι δυσανάλογα μεγάλα σε σχέση με το μέγεθος του κορμού της. Ας μείνουμε όμως στα χρώματα που είναι πραγματικά εντυπωσιακά.