Το μονύδριο (= μικρή Μονή) του Αγίου Νικολάου των Καλλισίων, βρίσκεται στη σημερινή Καλλιθέα Πεντέλης (παλιότερα λέγονταν Μπουρμπάχτι. Πιο απλά, στα ψηλά του Ντραφίου, δίπλα στο ρέμα του Βαλανάρη (Δείτε που είναι στους χάρτες της google). Αν και υπάρχει δρόμος, μην δοκιμάσετε εάν δεν έχετε αυτοκίνητο τύπου 4Χ4.
Σύμφωνα με τον Ορεσίβιο (δεν υπάρχει καλύτερη πηγή - Πεντέλη Μέρος Α' - Το όρος των Αμώμων σελ 258), "ο ναός αναφέρεται σε Παπικό έγγραφο του 1218 (S.Nikolai de Kalliscia de Montepenteli) γεγονός που οδηγεί ασφαλώς στο συμπέρασμα ότι
πρόκειται για έργο της βυζαντινής εποχής".
Συνεχίζει ο Ορεσίβιος "Τo 1923 έγινε η πρώτη (µάλλον) επισκευή του ναού µε πρωτοβουλία της Καλλιόπης Δαγκλή, όμως το κελί παρέμεινε ερειπωμένο. Τον Νοέμβριο του 1950 μια μοναχή µε τη μητέρα της εγκαταστάθηκαν στη μονή. Στη μικρή διαμονή της εκεί πραγματοποίησε κάποιες οικοδομικές εργασίες. Από το 1955 έως και το 1979 στη μονή ασκήτευσε ο γέροντας Πορφύριος, τον οποίο αργότερα διαδέχτηκε ο πατήρ Φώτιος Σκάνδαλος. Τελευταίος ασκητής της μονής ήταν ο γέροντας Νεκτάριος ο οποίος έμεινε εκεί μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Οι συχνές επισκέψεις όμως των ανθρώπων τον δυσαρεστούσαν, κι έτσι εγκατέλειψε το μοναστήρι. Από τότε η μονή έμεινε έρημη, ενώ το Υπουργείο Πολιτισμού πραγματοποίησε κάποιες αναστηλωτικές εργασίες...".
"...Η μονή του Αγ. Νικολάου βρίσκεται στα Καλλήσια, εκεί όπου κατά την αρχαιότητα υπήρχε ο αρχαίος δήμος Εκάλης και ιερό του Εκαλείου ∆ιός. Η περιοχή βρίσκεται ανάμεσα στον κύριο όγκο της Πεντέλης και στη Μαυρηνόρα, κοντά στο ρέμα του Βαλανάρη (ή Μεγάλο Ρέμα)...".
Στη Μονή κάνει αναφορά και ο Νίκος Νέζης (Τα τοπωνύμια της Αττικής - σελ 143):
"Μονή Αγίου Νικολάου Καλησίων ή Καλλισίων : Αντρικό μικρομονάστηρο στη νότια πλευρά της Πεντέλης, σε ύψος 395μ., στη θέση Καλήσια (ή Καλλίσια) που πρωτοκτίστηκε το 12ο αι. Το 1614 ο μοναχός Νεκτάριος προσάρτησε το πατρογονικό του μικρό μοναστήρι στη Σταυροπηγιακή Μονή της Νταού Πεντέλης. Μετά την καταστροφή της Νταού έγινε μετόχι της Μονής Πεντέλης, οπότε άρχισε η εγκατάλειψη και η τελική ερήμωσή του. Από το 1955 λειτουργεί (κατά διαστήματα) ως μετόχι της Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης και υπάγεται στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Έχει χαρακτηριστεί βυζαντινό μνημείο (Φ.Ε.Κ. 68Α/1921)".👉 Tip1: Ο Πλούταρχος αναφέρει πως η Εκάλη ήταν μια γριά γυναίκα που φιλοξένησε τον Θησέα και του έταξε πως αν σκότωνε τον ταύρο του Μαραθώνα, στην επιστροφή του θα έκανε θυσία στο Δία. Όταν ο Θησέας γύρισε νικητής από τη μάχη του με τον ταύρο, η Εκάλη είχε πεθάνει. Ο Θησέας έστησε τότε το ιερό του Εκαλείου Διός, όπου κάθε χρόνο γίνονταν γιορτές. Τα "Εκαλήσια" (... Καλλίσια).
👉 Tip2: Ο γέροντας Πορφύριος που πέρασε 24 χρόνια στη Μονή του Αγίου Νικολάου Καλλισίων είναι ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης (κατά κόσμον Ευάγγελος Μπαϊρακτάρης 1906-1991). Ανακηρύχτηκε Άγιος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 27 Νοεμβρίου 2013.
👉 Tip3: Στην περιοχή καθώς και σε όλη την Πεντέλη, τον 17ο αιώνα εγκαταστάθηκαν Σαρακατσαναίοι. Στην Πεντέλη οι φαμίλιες των Σαρακατσαναίων ανέπτυξαν τις στάνες τους στις περιοχές Γκορτσέζα, Μπουρμπάχτι και Νταού Πεντέλης κυρίως, όπου τα σινάφια (=οργανωμένη ομάδα με κοινά, επαγγελματικά κυρίως συμφέροντα, που επιδιώκει συστηματικά την εξυπηρέτησή τους) των Στεργαίων, Καψαλαίων, Καπραλαίων, Μπισμπιρουλαίων, Γεωργαλαίων, Τσιρκαίων, Σκουφαίων, Μαγγιναίων, Κλεφτακαίων και Ναναίων, Μακραίων, Κακαβουλαίων, Μαγγαναίων, Μεγαγιανναίων κ.α.
Σήμερα το μονύδριο είναι πάντοτε κλειστό εκτός από την ημέρα της εορτής του Αγίου (και το προηγούμενο απόγευμα). Κατά συνέπεια δεν κατάφερα να μπω μέσα, αλλά οι προσπάθειες δεν θα σταματήσουν... Τουλάχιστον το βλέπουμε από ψηλά και ευτυχώς δεν κάηκε στη μεγάλη φωτιά του 2022 που κατέκαψε τα πάντα γύρω του.
Παρακάτω κάποιες φωτογραφίες δείχνουν πως ήταν η περιοχή πριν τη φωτιά του 2022.
