Συγκρότημα τοίχων και χαλασμάτων στην περιοχή Βουρβά του Δήμου Σπάτων Αρτέμιδος. Πρόκειται για αγροτικό μετόχι της Μονής Πεντέλης, εξ’ ου και η ονομασία του «Μετόχι Βουρβά», που είναι γνωστό στην περιοχή και ως «τα σπίτια του Βουρβά». Βρίσκεται ανατολικά των Σπάτων, ανάμεσα σε αμπελώνες. 
Οι Κοινόχρηστοι χώροι του Μετοχίου από το 1961 ανήκουν στον Δήμο Σπάτων και πρόσφατα 3/2024 δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ η δυνατότητα του Δήμου να αξιοποιήσει το συγκρότημα για Πολιτιστικούς σκοπούς.
Το 2019 έγινε μια προσπάθεια καθαρισμού του από μπάζα και σωρούς σκουπίδια που υπήρχαν στο εσωτερικό του από Ελληναράδες που βρωμίζουν τα πάντα. Σήμερα (5/2024) στο εσωτερικό μπαίνεις μεν, αλλά το χορτάρι είναι περίπου στο 1 μέτρο, άρα μπαίνεις με δική σου ευθύνη. Προσωπικά δεν μπήκα…
Τέλος, είναι εμφανείς παρεμβάσεις που έχουν γίνει κατά τα νεότερα χρόνια, με μπετόν (πλάκα στα ανατολικά κτίσματα, πού ίσως και να ήταν προσπάθεια καταπάτησης μέσω χρήσης)
Βασική Πηγή
Στην περιοχή υπήρχε οικισμός γύρω από το μετόχι με την εξής εξέλιξη
Βουρβά : Χωριό (λανθασμένα ως Βρουβά) του Δήμου Αραφήνος (έδρα Μαρκόπουλον) το 1835 με πληθυσμό 4 κατ. (Φ.Ε.Κ. 17/1835), του Δήμου Αραφήνος (έδρα Κουρσαλά) (λανθασμένα ως Βρούβα) το 1836 {Φ.Ε.Κ. 80/1836 (Παράρτημα)} και του Δήμου Κεκροπίας (ως Βουρβά) το 1840 (Φ.Ε.Κ. 22/1840) που το 1842 μετονομάστηκε σε Δήμο Κρωπίας (Β.Δ. 14-7-1842/χωρίς Φ.Ε.Κ.). Στις απογραφές του 1879 είχε πληθυσμό 16 κατ., του 1889 είχε 69 κατ., του 1896 δεν αναφέρεται και του 1907 είχε 47 κατ. Συνοικισμός της Κοινότητας Σπάτων το 1912 (Φ.Ε.Κ. 262Α/1912). Ήταν κυρίως Μετόχι της Μονής Πεντέλης.
Νίκος Νέζης – Τοπωνυμικά της Αττικής – 2013
Το Μετόχι Βουρβά ανήκε στην ιερά Μονή Πεντέλης (ιδιοκτήτης μέχρι το 1938 35.000 στρεμμάτων στη περιοχή) και ιδρύθηκε κατά τα μέσα του 17ου αιώνα, όταν αγοράστηκε από τον ηγούμενο της Μονής Ιερόθεο, επί Τουρκοκρατίας. Εκεί εργάζονταν και διέμεναν μοναχοί και απλοί καλλιεργητές της γύρω γης. Θεωρείται από τα πρώτα κτιριακά κτίσματα στην κατοίκιση της περιοχής, σε συνδυασμό με την καλλιέργεια του Μεσογείτικου κάμπου.
Το κτιριακό συγκρότημα κηρύχθηκε «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» που χρειάζεται ειδική προστασία, (ΦΕΚ 715/Β/28.9.88)
Είναι τετραγωνικής κάτοψης, με έξι διατεταγμένα κτίρια, πατητήρια, κελιά χώρους διαμονής, στάβλους, κτίσματα προσκείμενα σε περιμετρικό περίβολο και οργανωμένα γύρω από μια υπαίθρια αυλή. Αξιολογείται ως ένα σημαντικό δείγμα αγροτικού μετοχίου των Μεσογείων. 
Βασική Πηγή
Βουρβά : Χωριό (λανθασμένα ως Βρουβά) του Δήμου Αραφήνος (έδρα Μαρκόπουλον) το 1835 με πληθυσμό 4 κατ. (Φ.Ε.Κ. 17/1835), του Δήμου Αραφήνος (έδρα Κουρσαλά) (λανθασμένα ως Βρούβα) το 1836 {Φ.Ε.Κ. 80/1836 (Παράρτημα)} και του Δήμου Κεκροπίας (ως Βουρβά) το 1840 (Φ.Ε.Κ. 22/1840) που το 1842 μετονομάστηκε σε Δήμο Κρωπίας (Β.Δ. 14-7-1842/χωρίς Φ.Ε.Κ.). Στις απογραφές του 1879 είχε πληθυσμό 16 κατ., του 1889 είχε 69 κατ., του 1896 δεν αναφέρεται και του 1907 είχε 47 κατ. Συνοικισμός της Κοινότητας Σπάτων το 1912 (Φ.Ε.Κ. 262Α/1912). Ήταν κυρίως Μετόχι της Μονής Πεντέλης.
Νίκος Νέζης – Τοπωνυμικά της Αττικής – 2013
