Γνώριζα την ύπαρξή του, αλλά λίγο το μακριά, λίγο η αναβλητικότητα, λίγο η καθημερινότητα, δεν είχα καταφέρει να πάω. Έβλεπα κατά καιρούς διάφορες φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (λέγε με facebook) και όσο τις έβλεπα τόσο φούντωνε μέσα μου η επιθυμία να πάω.
Και πήγα! Να σας εξηγήσω εκ των προτέρων, πως εγώ φωτογραφίες βγάζω. Δεν είμαι ιστορικός, ούτε λαογράφος… Με αυτό το στόχο (τη φωτογραφία) επισκέπτομαι διάφορά μέρη. Και πιστέψτε με, αυτή η ενασχόληση (δεν είναι το επάγγελμά μου) με έχει αποζημιώσει πλουσιοπάροχα, με τις εικόνες και τα μέρη που έχω δει ανά την Ελλάδα.
Αυτό το μέρος, ο καταρράκτης της Ραπεντώσας είναι από τα πιο όμορφα που έχω δει. Και ναι, όσο και αν φαίνεται απίστευτο είναι εντός Αττικής, μπορείς να πας ακόμη και με αυτοκίνητο (προσωπικά περπάτησα 6 χλμ). Δεν θα σας πω πώς να πάτε με αυτοκίνητο, γιατί έχω ένα καλό φίλο που με «μαλώνει» γιατί λέει πως η αύξηση της επισκεψιμότητας σε ένα μέρος, θα φέρει και βάρβαρους. Αυτούς που πετάνε ότι τους περισσεύει όπου βρουν, χωρίς να σέβονται τίποτα. Ίσως και να μην έχει άδικο. Και επειδή εδώ η καθαρότητα μου έκανε εντύπωση (δεν είδα κανένα σκουπίδι) αποφάσισα να μην πω δημόσια πως πας με αυτοκίνητο. Πάντως, σας πω δεν σας πω, αν θέλετε μπορείτε εύκολα να το βρείτε.
Ραπεντώσα λοιπόν… Από πού να προέρχεται;
Σύμφωνα με τον φιλόλογο Γιάννη Βας. Πέππα (πηγή εδώ) πρόκειται για αρβανίτικο τοπωνύμιο Ραπεντόσα (Ραπ ε ντόσα = πλατάνι της γουρούνας, μεταφορικά: χοντρό, «παχύ» πλατάνι. Γενικά μιλώντας, ερμηνεύοντας μόνο τις λέξεις, Ραπεντόσα σημαίνει το μέρος που ξεχωρίζει ένα χοντρό πλατάνι). Συναντάται σε πολλές περιοχές που διέμεναν αρβανιτόφωνοι. Άλλες από αυτές είναι ευρέως γνωστές, άλλες λιγότερο. Χαρακτηρίζονταν έτσι παραρεμάτιες περιοχές με κάποια κάλυψη από πλατάνια. Το τοπωνύμιο ήταν δυνατό να διασταλεί χωρικά και να επεκταθεί σε μεγαλύτερη έκταση. Ραπ στα αρβανίτικα ονομάζεται το πλατάνι. Ραπεντόσα λοιπόν (κατά πως φαίνεται), σημαίνει περιοχή με πλατάνια, πλατανότοπος, πλατανιάς.
Εάν παρατηρήσατε παραπάνω γράφεται και με «Ω» και με «Ο». Προσωπικά πιστεύω πως δεν υπάρχει λόγος να γράφεται με «Ω» αλλά απ’ ότι φαίνεται αυτό έχει επικρατήσει.
Ακόμη ένα στοιχείο που έχει επικρατήσει είναι το Πεντέλη (αν και πρόκειται για διαφορετικό βουνό - είπαμε Διονυσοβούνι).
Κλείνοντας να σας πω πως στη διαδρομή των 6 χλμ που έκανα, ο θόρυβος από τα λατομεία ήταν έντονος. Καλά, αυτά δεν υποτίθεται πως έχουν κλείσει;
Αισθάνομαι πολύ τυχερός που πήγα στον καταρράκτη της Ραπεντώσας. Από τα πιο ωραία σημεία που έχω επισκεφθεί. Ελπίζω οι φωτογραφίες μου να μη σας κουράσουν. Προσωπικά μου ήταν αδύνατο να κατεβάσω τη μηχανή. Κι αυτό δυσκόλεψε πολύ τα πράγματα κατά την επιλογή.
Οι δύο τελευταίες είναι οι αγαπημένες μου, και απαιτούν ειδική τεχνική...
Αυτό το μέρος, ο καταρράκτης της Ραπεντώσας είναι από τα πιο όμορφα που έχω δει. Και ναι, όσο και αν φαίνεται απίστευτο είναι εντός Αττικής, μπορείς να πας ακόμη και με αυτοκίνητο (προσωπικά περπάτησα 6 χλμ). Δεν θα σας πω πώς να πάτε με αυτοκίνητο, γιατί έχω ένα καλό φίλο που με «μαλώνει» γιατί λέει πως η αύξηση της επισκεψιμότητας σε ένα μέρος, θα φέρει και βάρβαρους. Αυτούς που πετάνε ότι τους περισσεύει όπου βρουν, χωρίς να σέβονται τίποτα. Ίσως και να μην έχει άδικο. Και επειδή εδώ η καθαρότητα μου έκανε εντύπωση (δεν είδα κανένα σκουπίδι) αποφάσισα να μην πω δημόσια πως πας με αυτοκίνητο. Πάντως, σας πω δεν σας πω, αν θέλετε μπορείτε εύκολα να το βρείτε.
Ραπεντώσα λοιπόν… Από πού να προέρχεται;
Σύμφωνα με τον φιλόλογο Γιάννη Βας. Πέππα (πηγή εδώ) πρόκειται για αρβανίτικο τοπωνύμιο Ραπεντόσα (Ραπ ε ντόσα = πλατάνι της γουρούνας, μεταφορικά: χοντρό, «παχύ» πλατάνι. Γενικά μιλώντας, ερμηνεύοντας μόνο τις λέξεις, Ραπεντόσα σημαίνει το μέρος που ξεχωρίζει ένα χοντρό πλατάνι). Συναντάται σε πολλές περιοχές που διέμεναν αρβανιτόφωνοι. Άλλες από αυτές είναι ευρέως γνωστές, άλλες λιγότερο. Χαρακτηρίζονταν έτσι παραρεμάτιες περιοχές με κάποια κάλυψη από πλατάνια. Το τοπωνύμιο ήταν δυνατό να διασταλεί χωρικά και να επεκταθεί σε μεγαλύτερη έκταση. Ραπ στα αρβανίτικα ονομάζεται το πλατάνι. Ραπεντόσα λοιπόν (κατά πως φαίνεται), σημαίνει περιοχή με πλατάνια, πλατανότοπος, πλατανιάς.
Μια άλλη εξαιρετική αναφορά στην περιοχή κάνει ο Νίκος Νέζης στο βιβλίο του «ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ» (εδώ μπορείτε να το βρείτε ηλεκτρονικά).
Βρίσκεται στο Διονυσοβούνι (υψόμετρο 651 μέτρα). Η παλαιότερη, ίσως και αρχαία ονομασία του βουνού, ήταν Ικάριον όρος και οφείλονταν στον αρχαίο δήμο της Ικαρίας (Ικαριής) που υπήρχε στην περιοχή μέχρι. Μέχρι πριν μερικά χρόνια οι χάρτες ονόμαζαν το βουνό Σταματοβούνι από τον παλιό οικισμό Σταμάτα που βρίσκεται στα Β-ΒΔ του. Οι πιο παλιοί κάτοικοι της Σταματάς το λένε ακόμα Σταματοβούνι αλλά λένε Ικάρια Όρη όλα τα γύρω υψώματα. Η σημερινή ονομασία που αναφέρει και ο επίσημος χάρτης της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού είναι Διονυσοβούνι και οφείλεται στο νεότερο οικισμό του Διονύσου πού βρίσκεται στα νοτιοδυτικά στην ομώνυμη κοιλάδα. Με την ονομασία Διόνυσος ή Διονυσοβούνι υπάρχει και άλλο ορεόνυμο στην Αττική (ανατολικά του Κουβαρά).
Στη μικρή ρεματιά που αρχίζει από το Διόνυσο και καταλήγει στη χαράδρα της Ραπεντόσας υπάρχουν αρχαία ερείπια από το ναό του Απόλλωνα και ιερό του Διονύσου (εκεί πρωτολατρεύτηκε στην Αττική) Β-ΒΑ του Ιερού, δίπλα στον εκεί καταρράκτη υπάρχει το ονομαζόμενο σπήλαιο Διονύσου το οποίο μαζί με τη διπλανή πηγή και τον προ του σπηλαίου εντοπίστε ντα προϊστορικό οικισμό έχει χαρακτηριστεί περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και προστατεύεται από ειδική νομοθεσία. Ο καταρράκτης που έπεφτε στη ρεματιά από ένα ύψος 20 μέτρων έχει σήμερα στερέψει εξαιτίας των εργασιών του λατομείου της περιοχής που έχει κυριολεκτικά καταστρέψει όλη την παλιά φυσική ομορφιά του νοτιοανατολικού μέρους του βουνού του καταρράκτη και της Ρεματιάς.
Το Διονυσοβούνι βρίσκεται στην Ανατολική πλευρά του Νομού Αττικής Και αποτελεί προέκταση προσφορά της Πεντέλης από την οποία χωρίζεται με την κοιλάδα του Διονύσου. Σε γενικές γραμμές ορίζεται από τον οικισμό Διόνυσο τις ρεματιές της Ραπεντόσας και του Κιμπέτου και τον οικισμό Ροδόπολη.
Το βουνό ήταν παλαιότερα κυριολεκτικά κατάφυτο και σχεδόν αδιάβατο από μικρά πεύκα, αλλά οι μεγάλες πυρκαγιές του 1982 1991 και 1998 αφάνισαν όλη σχεδόν τη βλάστηση. Στη ρεματιά της Ραπεντόσας στη νοτιανατολική άκρη του βουνού υπάρχουν μεγάλα πλατάνια. Πιθανώς έχει πάρει την ονομασία Ραπεντόσα από την αρβανίτικη λέξη rapi - rapesi που σημαίνει πλατάνι – πλατάνια. Πάντως σε ένα πωλητήριο (χοτζέτι) του 1834 η Ραπεντόσα αναφέρεται Γραμπετόζα και η βορειοανατολική περιοχή της Πεντέλης, βουνά της Γραμπετόζας.
Τέλος ο Ορεσίβιος στο βιβλίο του «ΠΕΝΤΕΛΗ - ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΗΣ ΑΙΓΑΙΑΣ ΓΗΣ ΕΩΣ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΪΚΟΥΣ ΧΡΌΝΟΥΣ», γράφει:
Ο Δήμος Ικαρία βρισκόταν στην πευκόφυτη κοιλάδα μεταξύ του κύριου όγκου της Πεντέλης και του Ικάριου όρους (σημερινό Διονυσοβούνι) στη σημερινή Ραπεντώσα. Το όνομα του Δήμου οφείλεται στον ικάριο τοπικό άρχοντα ο οποίος έζησε την εποχή της Βασιλείας του Πανδίωνος του Β και οι κάτοικοί του ανήκαν στην αιγίδα φίλη. Εκεί σώζονται μέχρι σήμερα τα ερείπια του Ιερού και του θεάτρου του Διονύσου και του ναού του πυθίου Απόλλωνα Εκεί βρίσκεται επίσης και το σπήλαιο του Διονύσου.
Βρίσκεται στο Διονυσοβούνι (υψόμετρο 651 μέτρα). Η παλαιότερη, ίσως και αρχαία ονομασία του βουνού, ήταν Ικάριον όρος και οφείλονταν στον αρχαίο δήμο της Ικαρίας (Ικαριής) που υπήρχε στην περιοχή μέχρι. Μέχρι πριν μερικά χρόνια οι χάρτες ονόμαζαν το βουνό Σταματοβούνι από τον παλιό οικισμό Σταμάτα που βρίσκεται στα Β-ΒΔ του. Οι πιο παλιοί κάτοικοι της Σταματάς το λένε ακόμα Σταματοβούνι αλλά λένε Ικάρια Όρη όλα τα γύρω υψώματα. Η σημερινή ονομασία που αναφέρει και ο επίσημος χάρτης της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού είναι Διονυσοβούνι και οφείλεται στο νεότερο οικισμό του Διονύσου πού βρίσκεται στα νοτιοδυτικά στην ομώνυμη κοιλάδα. Με την ονομασία Διόνυσος ή Διονυσοβούνι υπάρχει και άλλο ορεόνυμο στην Αττική (ανατολικά του Κουβαρά).
Στη μικρή ρεματιά που αρχίζει από το Διόνυσο και καταλήγει στη χαράδρα της Ραπεντόσας υπάρχουν αρχαία ερείπια από το ναό του Απόλλωνα και ιερό του Διονύσου (εκεί πρωτολατρεύτηκε στην Αττική) Β-ΒΑ του Ιερού, δίπλα στον εκεί καταρράκτη υπάρχει το ονομαζόμενο σπήλαιο Διονύσου το οποίο μαζί με τη διπλανή πηγή και τον προ του σπηλαίου εντοπίστε ντα προϊστορικό οικισμό έχει χαρακτηριστεί περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και προστατεύεται από ειδική νομοθεσία. Ο καταρράκτης που έπεφτε στη ρεματιά από ένα ύψος 20 μέτρων έχει σήμερα στερέψει εξαιτίας των εργασιών του λατομείου της περιοχής που έχει κυριολεκτικά καταστρέψει όλη την παλιά φυσική ομορφιά του νοτιοανατολικού μέρους του βουνού του καταρράκτη και της Ρεματιάς.
Το Διονυσοβούνι βρίσκεται στην Ανατολική πλευρά του Νομού Αττικής Και αποτελεί προέκταση προσφορά της Πεντέλης από την οποία χωρίζεται με την κοιλάδα του Διονύσου. Σε γενικές γραμμές ορίζεται από τον οικισμό Διόνυσο τις ρεματιές της Ραπεντόσας και του Κιμπέτου και τον οικισμό Ροδόπολη.
Το βουνό ήταν παλαιότερα κυριολεκτικά κατάφυτο και σχεδόν αδιάβατο από μικρά πεύκα, αλλά οι μεγάλες πυρκαγιές του 1982 1991 και 1998 αφάνισαν όλη σχεδόν τη βλάστηση. Στη ρεματιά της Ραπεντόσας στη νοτιανατολική άκρη του βουνού υπάρχουν μεγάλα πλατάνια. Πιθανώς έχει πάρει την ονομασία Ραπεντόσα από την αρβανίτικη λέξη rapi - rapesi που σημαίνει πλατάνι – πλατάνια. Πάντως σε ένα πωλητήριο (χοτζέτι) του 1834 η Ραπεντόσα αναφέρεται Γραμπετόζα και η βορειοανατολική περιοχή της Πεντέλης, βουνά της Γραμπετόζας.
Τέλος ο Ορεσίβιος στο βιβλίο του «ΠΕΝΤΕΛΗ - ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΗΣ ΑΙΓΑΙΑΣ ΓΗΣ ΕΩΣ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΪΚΟΥΣ ΧΡΌΝΟΥΣ», γράφει:
Ο Δήμος Ικαρία βρισκόταν στην πευκόφυτη κοιλάδα μεταξύ του κύριου όγκου της Πεντέλης και του Ικάριου όρους (σημερινό Διονυσοβούνι) στη σημερινή Ραπεντώσα. Το όνομα του Δήμου οφείλεται στον ικάριο τοπικό άρχοντα ο οποίος έζησε την εποχή της Βασιλείας του Πανδίωνος του Β και οι κάτοικοί του ανήκαν στην αιγίδα φίλη. Εκεί σώζονται μέχρι σήμερα τα ερείπια του Ιερού και του θεάτρου του Διονύσου και του ναού του πυθίου Απόλλωνα Εκεί βρίσκεται επίσης και το σπήλαιο του Διονύσου.
Εάν παρατηρήσατε παραπάνω γράφεται και με «Ω» και με «Ο». Προσωπικά πιστεύω πως δεν υπάρχει λόγος να γράφεται με «Ω» αλλά απ’ ότι φαίνεται αυτό έχει επικρατήσει.
Ακόμη ένα στοιχείο που έχει επικρατήσει είναι το Πεντέλη (αν και πρόκειται για διαφορετικό βουνό - είπαμε Διονυσοβούνι).
Κλείνοντας να σας πω πως στη διαδρομή των 6 χλμ που έκανα, ο θόρυβος από τα λατομεία ήταν έντονος. Καλά, αυτά δεν υποτίθεται πως έχουν κλείσει;
Αισθάνομαι πολύ τυχερός που πήγα στον καταρράκτη της Ραπεντώσας. Από τα πιο ωραία σημεία που έχω επισκεφθεί. Ελπίζω οι φωτογραφίες μου να μη σας κουράσουν. Προσωπικά μου ήταν αδύνατο να κατεβάσω τη μηχανή. Κι αυτό δυσκόλεψε πολύ τα πράγματα κατά την επιλογή.
Οι δύο τελευταίες είναι οι αγαπημένες μου, και απαιτούν ειδική τεχνική...
